ભારતીય કોસ્ટગાર્ડ નો આજે ૧ ફેબ્રુઆરી એ ૪૯ મો સ્થાપના દિવસ છે કોસ્ટગાર્ડ દ્વારા અત્યાર સુધી માં ૧૧,૭૩૦ થી વધુ લોકો ના જીવ બચાવવામાં આવ્યા છે.
ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ (ICG) ૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ ના રોજ તેના ૪૯મા સ્થાપના દિવસની ઉજવણી કરવા માટે તૈયાર છે, જે રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની સમર્પિત સેવાના લગભગ પાંચ દાયકાઓ છે. ૧૯૭૭ માં તેની નમ્ર શરૂઆતથી, ફક્ત સાત સપાટી પ્લેટફોર્મ સાથે, ICG એક પ્રચંડ દળમાં વિકસ્યું છે, જેમાં હવે ૧૫૧ જહાજો અને ૭૬ વિમાનોનો સમાવેશ થાય છે. ૨૦૩૦ સુધીમાં, ICG ૨૦૦ સપાટી પ્લેટફોર્મ અને ૧૦૦ વિમાનોના લક્ષ્ય બળ સ્તરને પ્રાપ્ત કરવા માટે તૈયાર છે, જે વિશ્વની અગ્રણી કોસ્ટ ગાર્ડ સેવાઓમાંની એક તરીકે તેનું સ્થાન મજબૂત બનાવે છે.
“વયમ રક્ષામહ”, (અમે રક્ષણ કરીએ છીએ) ના સૂત્ર સાથે, ICG એ ભારતના દરિયાઈ ક્ષેત્રોની સલામતી અને સુરક્ષા સતત સુનિશ્ચિત કરી છે. તેની સ્થાપનાથી, સેવાએ ૧૧,૭૩૦ થી વધુ લોકોના જીવ બચાવ્યા છે, જેમાં ફક્ત ગયા વર્ષે ૧૬૯નો સમાવેશ થાય છે, જે દર બીજા દિવસે એક જીવન બચાવવાની અસાધારણ સિદ્ધિમાં પરિણમે છે. આ અટલ પ્રતિબદ્ધતા ભારતના 4.6 મિલિયન ચોરસ કિલોમીટરના વિશાળ દરિયાઇ ક્ષેત્રમાં નાવિકો, માછીમારો અને જહાજોની સુરક્ષામાં ICG ની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને ઉજાગર કરે છે.
ICG ચોવીસ કલાક તકેદારી રાખે છે, ભારતના વિશાળ દરિયાઇ ક્ષેત્રનું નિરીક્ષણ અને રક્ષણ કરવા માટે દરરોજ 55 થી 60 સપાટી પ્લેટફોર્મ અને 10 થી 12 વિમાનો તૈનાત કરે છે. આ સતત હાજરી દરિયાઇ પરિવહન માટે સુરક્ષિત દરિયાઇ માર્ગો સુનિશ્ચિત કરે છે અને ભારતના વાદળી અર્થતંત્રમાં ટકાઉ પ્રગતિને ટેકો આપે છે.
શોધ અને બચાવ કામગીરી ઉપરાંત, ICG એ દરિયામાં ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને રોકવા અને તેનો સામનો કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે. સેવાએ ₹ 52,560.96 કરોડના મૂલ્યના પ્રતિબંધિત માલ જપ્ત કર્યા છે, જેમાં આંદામાન સમુદ્રમાં એક જ કેચમાં 6,016 કિલો માદક દ્રવ્યોનો રેકોર્ડ જપ્તીનો સમાવેશ થાય છે. ICG ની આપત્તિ પ્રતિભાવ ક્ષમતાઓ પણ તેની શક્તિ અને સંકલ્પનો પુરાવો છે, જેમાં ગુજરાતમાં ચક્રવાત ASNA દરમિયાન બચાવ, ગુજરાત અને વાયનાડમાં પૂર બચાવ અને રાહત જેવા નોંધપાત્ર કામગીરી, તેમજ રાત્રિના સમયે તબીબી સ્થળાંતર કામગીરીનું સંકલન જેવા નોંધપાત્ર કામગીરીનો સમાવેશ થાય છે.
ભારતીય પાણીમાં તેલ ઢોળાઈ જવાના પ્રતિભાવ માટે નિયુક્ત સત્તા તરીકે, ICGનો સક્રિય અભિગમ દરિયાઈ પર્યાવરણ સંરક્ષણ સુધી વિસ્તરે છે. ICG એ રાષ્ટ્રીય પ્રદૂષણ પ્રતિભાવ કસરત, પ્રાદેશિક અને રાજ્ય સ્તરની કસરતોની શ્રેણી સહિત મુખ્ય રાષ્ટ્રીય કસરતોનું પણ નેતૃત્વ કર્યું છે, જે તેની તૈયારીને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
ભારત સરકારના સ્વચ્છ ભારત અભિયાનને અનુરૂપ, ICG એ 21 સપ્ટેમ્બર 24 ના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય દરિયાકાંઠાની સફાઈ દિવસ 2024 નું આયોજન કર્યું, જેમાં સ્વચ્છતા અને પર્યાવરણીય દેખરેખને પ્રોત્સાહન આપવા માટે દરિયાકાંઠાના રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં પ્રયાસો એકત્ર કરવામાં આવ્યા.
સ્વદેશી ક્ષમતાઓને સતત અપનાવવા દ્વારા ICG ની આત્મનિર્ભરતા અને આધુનિકીકરણ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા સ્પષ્ટ થાય છે. મેક ઇન ઇન્ડિયા પહેલ હેઠળ, અત્યાધુનિક એર કુશન વાહનો, અદ્યતન સંચાર પ્રણાલીઓ નવી પેઢીના પેટ્રોલ જહાજો અને હેલિકોપ્ટર માટે કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. મલ્ટી-મિશન મેરીટાઇમ એરક્રાફ્ટ, ડોર્નિયર્સ અને વધારાના હેલિકોપ્ટરની ખરીદી માટે મંજૂરીઓ આપવામાં આવી છે, જે ઉભરતા દરિયાઈ જોખમોનો સામનો કરવાની ICG ની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે.
ICG એ સ્વદેશી જહાજ નિર્માણ માટે અગ્રણી ભારતીય ઉત્પાદકો સાથે ભાગીદારી કરી છે, જે દરિયાઈ સલામતી અને સુરક્ષા માટે ઉચ્ચતમ ગુણવત્તાવાળી સામગ્રીનો ઉપયોગ સુનિશ્ચિત કરે છે. વધુમાં, તેના માળખાગત વિકાસના ભાગ રૂપે 1000 મીટરથી વધુ જેટીનું નિર્માણ ચાલી રહ્યું છે.
ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિને અપનાવીને, ICG એ કર્મચારીઓ માટે તબીબી તપાસ અને ઈ-હેલ્થ રેકોર્ડને સુવ્યવસ્થિત કરવા માટે ઓટોમેશન ઓફ સર્વિસ હેલ્થકેર એડમિનિસ્ટ્રેશન (ASHA) એપ લોન્ચ કરી છે. ડિજિટલ કોસ્ટ ગાર્ડ પહેલના ભાગ રૂપે, ટાયર-III ડેટા સેન્ટર માટે પાયો પણ નાખવામાં આવ્યો છે, જે તેના ટેકનોલોજીકલ માળખાને વધારે છે.
મેરીટાઇમ રેસ્ક્યુ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર, ચેન્નાઈ અને પુડુચેરીમાં કોસ્ટ ગાર્ડ એર એન્ક્લેવ જેવી નવી સુવિધાઓની સ્થાપના, હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ICG ની પ્રતિભાવ ક્ષમતાઓને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
ICG ના કર્મચારીઓ તેની સૌથી અમૂલ્ય સંપત્તિ રહ્યા છે, જે સતત હિંમત, સમર્પણ અને તેમની સેવામાં ગર્વ દર્શાવે છે. તેમની સ્થિતિસ્થાપકતા ICG ની ઓપરેશનલ સફળતાનો આધાર બનાવે છે, જે રાષ્ટ્ર માટે સતત દરિયાઈ સુરક્ષા અને રક્ષણ સુનિશ્ચિત કરે છે.
49મા સ્થાપના દિવસ નિમિત્તે, રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, વડા પ્રધાન અને સંરક્ષણ પ્રધાને ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડને હૃદયપૂર્વક અભિનંદન પાઠવ્યા છે, તેની નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓ અને ભારતના દરિયાઈ હિતોનું રક્ષણ કરવામાં તે ભજવે છે તે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને માન્યતા આપી છે.
